Beyaz Perdede ve Sahnede Nazım Hikmet

Nazım Hikmet’in 100. Doğum Yılı Kutlamaları onun yaşamı üzerine kapsamlı bir öğrenme, sanatını daha yakın plandan in­celeme sürecini başlattı. Bu süreçte Nazım Hikmet’in şiir ya da oyunlarına göre daha az bilinen, çok az tanınan sinema ile iliş­kileri de çalışma konusu oldu. Bu kitap, Nazım’ın senaryodan film yapımına, senaryolarından yapılan canlandırma ya da uzun metraj filmlere, onun üzerine gerçekleşen filmlere dek yapılanları ortaya çıkarmak için o günlerde kaleme alınmıştı…

Nazım Hikmet’in çoğu kez zorunlu geçen sinema serüvenin­den geride kalanlara, oyunları kadar kolayca erişmek olanaklı değil. Ayrıca geride kalanlar, onun sinema ile ilişkilerini tanımak, adlandırmak için de yeterli örnek sayılamaz. Eserlerine dayalı az sayıdaki film, örneğin Ejder İbrahimof’un uyarladığı Bir Aşk Ma­salı yaygın gösterilememiştir.

Nazım’ın sinema dünyasına girimesini sağlayacak, Türki­ye’den gitmeden önce yazdığı senaryoları bir yana bırakırsak, üzerinde tek durulabilecek ve yazdığı, yönettiği film Güneşe Doğru için de sadece sinema yazarı Nijat Özön’den ve Memet Fuat’tan öğrendiklerimizle bu filmin senaryosu/hikayesi kadar önemli olan, döneme damgasını vurmuş Muhsin Ertuğrul’un “tiyatromsu sineması”na alternatif film olması ve belki ilk po­litik sinema örneğimizin ipuçlarını taşımasıdır. Bu film, belki de Nâzım’ın “benden ciddi realist, ağırbaşlı filmler istenmedi ki” eleştirisini yaptığı filmlerin dışında tutulacak ve altına imzasını koyabileceği tek filmdir.