Ankaralı Hekim Nidai Genc-i Esrar-ı Ma'ni

Bu dünyanun altıncı katı benam Hakun genc-i esrarıdur iy hümam

- Nidai

Osmanlı şairlerinden bir kısmı, şairliklerini, benimsedikleri dünya görüşleriyle toplumu inşa etmeye katkı sağlayacak edebi eserler yazmada göstermişlerdir. Bu anlayışla yazılan eserler, genel olarak, "Dini ve Tasavvugi Eserler" olarak bilinir. İçlerinde "nasihat ağırlıklı olanlarına ise, "Nasihatname" olarak hususi bir ad takılmıştır.

Bu tür eserler, ağılıklı olarak dini ve ahlaki nasihat/vasiyet ve telkinler içermekle birlikte siyasi ve sosyal birtakım öğütler de vererek okuyucusunu bu dünya ve öteki dünyaya hazırlamak için yazılan kitaplardır.

Öğüt kitaplarınnı bir halkası olan, Ankaları Hekim Şaban Nidai'nin "Genc-i Esra-ı Ma'ni (Mana Sırlarının Hazinesi)" adlı eseri okunduğunda, türün seçkin örneklerinden biri olduğu fark edilecektir.

Genc-i Esrar-ı Ma'ni, bütünyle dini referanslardan yararlanarak varlığın ve yokluğun; hayatın ve ölümün nasıl anlaşılabileceğini ve onlara uygun olarak nasıl yaşanabileceğini göstermek amacıyla yazılmıştır.

Eser bu gözle incelenince Osmanlı'daki Müslüman halkın, bilhassa tasavvugi dünya görüşünü benimseyenlerin, dini nasıl yorumladığını gösteren örnek eserlerden biri olduğu anlaşılacaktır.